Witajcie po przerwie,
chciałabym Wam dziś opowiedzieć o części Warszawy, z którą będę w najbliższym czasie dość mocno związana.
Muranów - obecnie jednostka pomocnicza dzielnicy Śródmieście, historycznie do Muranowa zaliczana była również część Woli - obecne Nowolipki.
Na terenie Muranowa znajdowało się w latach 1940-1943 Getto Warszawskie. W trakcie powstania w getcie, a następnie powstania warszawskiego, Muranów został zrównany z ziemią.
Zostały jedynie gruzy - jak obliczono ok. 3 000 000 m3 gruzów.
Na tych gruzach po wojnie architekt Bohdan Lachert postawił swoiste "osiedle-pomnik", którego pagórkowaty teren do dziś przypomina z czego powstało.
 |
| 1945 r. - ruiny getta warszawskiego fot. Zbyszko Siemaszko |
 |
| Po lewej: ruiny getta warszawskiego 1945 r., po prawej: 1956 r. Al. Jana Pawła II. Na obu zdjęciach w tle kościół św. Augustyna fot. Robert Capa (po lewej), Zbyszko Siemaszko (po prawej) |
Mimo, że z czasów getta na Muranowie nie został architektonicznie żaden ślad, to przechadzając się po jego uliczkach nie da się zapomnieć jego historii. Praktycznie na każdym kroku spotykamy miejsca pamięci upamiętniające poległych Żydów.
W latach 1988-1989 na terenie byłego getta powstał Trakt Pamięci Męczeństwa i Walki Żydów w Warszawie - ciąg 22 kamiennych form pamiątkowych (2 elementy dodane w 1995 r. i 1997 r.). Początek i koniec Traktu symbolicznie oznaczone są kamiennymi blokami wyznaczającymi bieg dawnej ul. Zamenhofa (obecnie na rogu Zamenhofa i Anielewicza oraz Stawki i Dzikiej) - tędy prowadzono Żydów na Umschlagplatz, z którego wywożeni byli i mordowani w obozie śmieci w Treblince.
Umschlagplatz - z niem. plac przeładunkowy, historycznie znajdowała się tu bocznica kolejowa.
 |
| Umschlagplatz - pomnik z 1988 r. ul. Stawki |
 |
| Umschlagplatz - "wnętrze" pomnika |
Na początku traktu znajduje się natomiast Pomnik Bohaterów Getta, przy którym powstało otwarte w 2014 r. Muzeum Historii Żydów.
 |
| Pomnik Bohaterów Getta z 1948 r. |
 |
| Muzeum Historii Żydów |
Idąc od Pomnika Bohaterów Getta prosto ul. Zamenhofa dochodzimy do ul. Miłej, gdzie znajduje się usypany z gruzów okolicznych domów pagórek - Kopiec Anielewicza. Kopiec upamiętnia miejsce, gdzie w bunkrze zginął m.in. Mordechaj Anielewicz - przywódca powstania w getcie warszawskim.
 |
| Kopiec Anielewicza - róg ul. Miłej i Dubois |
 |
| Kopiec Anielewicza |
Wschodnia granica getta warszawskiego przebiegała na skraju Ogrodu Krasińskich. Niedawno zrewitalizowany Ogród Krasińskich jest popularnym miejscem odpoczynku obecnych mieszkańców Muranowa.
 |
| Granica getta warszawskiego - ul. Świętojerska |
 |
| Mapa getta warszawskiego przy Ogrodzie Krasińskich |
 |
| Ogród Krasińskich |
 |
| Ogród Krasińskich - staw |
 |
| Ogród Krasińskich - brama |
 |
| Ogród Krasińskich - Pałac |
Mam nadzieje, że przekonałam Was, że będąc w Warszawie warto odwiedzić Muranów.
Pozdrawiam,
Madalen,
